Vrijwilligerswerk

Wat is vrijwilligerswerk?

De wet van 3 juli 2005 betreffende de rechten van vrijwilligers definieert vrijwilligerswerk als volgt:

"Vrijwilligerswerk is elke activiteit :

• die onbezoldigd en onverplicht wordt verricht;
  Je wordt dus niet betaald en bent vrij om het al dan niet te doen.
   
• die verricht wordt ten behoeve van één of meer personen, andere dan degene die de activiteit verricht, van een groep of organisatie of van de samenleving als geheel;
  Je helpt een of meer mensen (niet jezelf).
  Met groep of organisatie bedoelt men een vzw, een stichting, een openbare dienst, ...
   
• die ingericht wordt door een organisatie anders dan het familie- of privé-verband van degene die de activiteit verricht;
  Wanneer je een buurman of een familielid helpt, wordt dat niet als vrijwilligerswerk beschouwd.
   
• en die niet door dezelfde persoon en voor dezelfde organisatie wordt verricht in het kader van een arbeidsovereenkomst, een dienstencontract [of een aanstelling als statutair personeelslid]”
  Iemand kan zich niet als vrijwilliger opgeven voor een activiteit waarvoor hij al een loon ontvangt. Het moet een heel andere activiteit zijn.

Een vrijwilliger is elke natuurlijke persoon die een activiteit verricht zoals hierboven bepaald  (met inbegrip van de personen belast met een mandaat of die lid zijn van een bestuursorgaan van een organisatie).

Een organisatie is elke feitelijke vereniging of private of publieke rechtspersoon zonder winstoogmerk die werkt met vrijwilligers.

De vrijwilliger is verplicht zijn of haar uitkeringsinstantie op de hoogte te brengen:

• de RVA bij werkloosheid;
• het OCMW bij ontvangen van een leefloon;
• de adviserend arts van het ziekenfonds bij ziekte- en invaliditeitsuitkeringen.

Klik hier om de nodige documenten te downloaden.

Wij werken onze site regelmatig bij, maar het is toch belangrijk dat je nagaat of je de laatste versie van het officiële document in je bezit hebt.

De organisatie is verplicht de toekomstige vrijwilliger te informeren over de volgende punten:

• Het juridisch statuut, het maatschappelijk doel en de doelstellingen van de organisatie;
• De naleving van de doelstellingen van de organisatie;
• De verzekering die voor de vrijwilliger is afgesloten;
• Het systeem van toegekende vergoedingen;
• Eerbiediging van het beroepsgeheim of van ethische regels.

Wij hebben al deze in de wet genoemde punten opgenomen in een "Informatienota" die kan worden gedownload in de rubriek hulpmiddelen.

Afgezien van de informatienota, voorziet de wet niet in de ondertekening van een contract.

Vrijwilligerswerk is immers geen baan waarvoor men een salaris ontvangt.

Sommige organisaties bieden echter aan een overeenkomst te ondertekenen, die kan worden gedownload in de rubriek hulpmiddelen.

Hoezo vrijwilligerswerk in de geestelijke gezondheidszorg?

Er zijn verschillende redenen om aan vrijwilligerswerk te doen:

• om andere mensen te ontmoeten;
• om andere mensen te helpen;
• om jezelf bezig te houden in je vrije tijd;
• om een nieuwe activiteit te ontdekken;
• om een nieuw beroep te ontdekken;

Vrijwilligerswerk helpt patiënten om opnieuw sociale contacten te leggen en te zien waartoe zij in staat zijn en of een nieuwe baan of activiteit geschikt voor hen is.

In 2019 heeft ons Platform een enquête uitgevoerd om na te gaan wat de impact is van vrijwilligerswerk in voorzieningen voor geestelijke gezondheidszorg, zowel bij professionals als bij gebruikers en naasten.

Bij de 43 organisaties die onze enquête hebben ingevuld, is 65% van de professionele respondenten bereid vrijwilligerswerk aan te bieden - en sommigen doen dat al.

Van de gebruikers en familieleden zou 90% vrijwilligerswerk willen doen, maar zij weten niet altijd waar zij daarvoor terecht kunnen.

Onder de gebruikers en naasten kiezen sommigen ervoor zich te distantiëren van de sector van de geestelijke gezondheidszorg, terwijl anderen zich juist meer op hun gemak voelen in die sector.

Zij geven er de voorkeur aan in contact te blijven met wat zij reeds kennen om zich in hun activiteit te kunnen ontplooien en, zo nodig, steun te krijgen als zij moeilijkheden ondervinden.

Naar aanleiding van deze resultaten heeft ons Platform een vrijwilligerscel met de naam PlugIn' in het leven geroepen.

VRIJWILLIGERSWERK BUITEN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG

Als je belangstelling hebt voor vrijwilligerswerk buiten de geestelijke gezondheidszorg, kan je contact opnemen met www.vrijwilligerswerk.be of https://www.kenniscentrumwwz.be/Steunpunt-Vrijwilligerswerk-Brussel, specifiek voor Brussel. Je kan ook contact opnemen met een vereniging die rechtstreeks vrijwilligerswerk aanbiedt.

In elk geval moet je er wel op toezien dat de wettelijke voorschriften worden nageleefd en dat je je uitkeringsinstantie op de hoogte brengt, zoals uitgelegd op onze site.